Herengracht 260 - 266

Her eerste huis

Hier is op een gedeelte van de stadserven 18 en 19 in park D rond 1615 een 4,5 m breed huis gebouwd, waarvan de bouwheer Pieter Simonsz van der Schellingh [1578-1624] is, die ook eigenaar van de stadserven is en die ook Herengracht 260-264 en 268 heeft laten bouwen. Dit huis is tuinloos, het is aan de achterzijde ingesloten door het achterhuis van Herengracht 268, zoals op het kaartje goed te zien is. In 1631 woont er de weduwe van Van der Schellingh, Maria Pieters Coil en haar kinderen (zie ook Herengracht 260). In 1665 verkoopt de zoon van de bouwheer, Reynier van der Schellingh, die woont aan de Amstel onder Mijdrecht, de helft van het huis “naest 't Blauwe Lam” aan Harbert Govertsz, die getrouwd is met Magtelina van der Does. De andere helft wordt in het zelfde jaar door Pieter van Lutsen de Oude en Dirck Blom[ 1632-?] op de veiling voor f 11.000,- verkocht aan Jan Lodewijk van Bousel (zie Will. Verk. 40, 115). De reder en koopman Dirck Blom zit in de raad van 1672 tot 1679, is schepen in 1674 en getrouwd met Geertruyd van Lutsen. Die is weer een dochter van Jurriaen van Lutsen en Dieuwertje van der Schellingh.

Maar het huis is dan nog voor een jaar verhuurd voor f 550,-. Laatstgenoemde helft is eigendom van het huis “daer De Vette Hond boven de deur staet” wordt in 1684 bij decreetbrief van Louis en Jan Grel, dat zijn zoons van de essayeur Jan Grel en Christina Jans van Bouse, gekocht door de in 1625 te Rotterdam geboren medicus dr. Henricus Hellerus, suppoost van de Weeskamer. Deze is getrouwd met Dina Hoekwater, die als weduwe in 1695 met haar kinderen Willemina, Christoffel en Henricus Hellerus de andere helft van het pand verwierf. Bij boedelscheiding wordt in 1697 de eigendom van het gehele pand toebedeeld aan genoemde mr. Christoffel Hellerus, notaris en advocaat, die er in 1716 woont en wiens weduwe Johanna van der Hagen het nalaat aan haar broedersdochter Geertruyd van der Hagen (een dochter van mr. Joan van der Hagen en Geertruyd Gommers, zie Herengracht 425). Geertruyd van der Hagen is in 1694 getrouwd met de koopman Nicolaas Muylman of Muilman Hendriksz, de in 1668 geboren oudste zoon van de winkelier Hendrico Muylman en Regista Lakeman (zie Elias, II, p. 866). Muylman, die er gewoond heeft,liet het pand verbouwen, waarbij de gevel werd vervangen door een halsgevel met een schelp in de afdekking en een deuromlijsting waarin een hondje (het huis werd dan ook wel genoemd In 't Vette Hondje). Na de dood van Muylman erfden zijn vier kinderen Maria [*1695], Hendrik [ 1697- 1742], Geertruyd [*1699] en Regista Muylman [*1705] het pand. Hendrik, tot 1734 klerk-onderboekhouder en 1734-1740 1e klerk van 't Soldijcomptoir der O.I. Compagnie te Amsterdam en is ongetrouwd gebleven en woont in het huis tot zijn dood en wordt op 27 oktober 1742 in de Zuiderkerk te Amsterdam begraven(1). In 1742 bedraagt de huurwaarde van het huis f 600,-. Na Hendrik Muylman Nicolaasz woont er zijn zuster Geertruyd Muylman, die in 1746 trouwt met ds. Johannes Hazeu [1708- 1800] predikant te Berkenwoude (Z.H.) van 1743-1779 van de hervormde gemeente. Maria Muylman is in 1725 getrouwd met de makelaar Pieter Roger [1693-1745] van Herengracht 198 en Regista Muylman in 1731 met Hermanns Rietveld jr. uit Gorcum (zie Herengracht 204).

Huis wordt weer verhuurd

In 1763 wordt het huis door ds. Hazeu als weduwnaar, Hermanus Rietveld jr. als weduwnaar en de drie kinderen van Pieter Roger: Maria Petronella Roger, getrouwd met ds. Johannes Scholte [1731-1784] predikant van de hervormde gemeente te Beets bij Edam. Regista Roger is getrouwd met Jan Pluymer te Amsterdam. Het wordt ds. J. Hazeu, Maria, Regista en Pieter Roger te Beets voor f 13.000,- verkocht aan de boekhouder en solliciteur, iemand die bij een of meer legerafdelingen tegen een rente voorschotten verstrekt op soldijen en voor bepaalde uitgaven, Hermanus Stoopendaal [† 1795] die er ook in gewoond heeft. Na zijn dood is Willem Hendrik Stoopendaal eigenaar (zie Herengracht 249). Dan wordt het huis verhuurd: 1796 woont er Ane de Bruin, in 1800 de weduwe J. Noppen, Rond. 1804-1805 de advocaat mr. Cornelis Vollenhoven [1778- 1849] Qater secretaris-generaal van het departement van binnenlandse zaken en staatsraad i.b. en in 1814 getrouwd met Henriette van der Vliet, die f 700,- huur per jaar betaalt. Rond 1810 de geneesheer dr. Daniel Dybius[1776-1817] die f 725,- huur per jaar betaalt en in 1816 professor wordt te Utrecht en een zoon is van de apotheker Johannes Dylius van Herengracht 238. Latere bewoners zijn: 1816 Johanna Sara Steenhoff van Herengracht 299, weduwe van Hendrik Veltmaat, 1817 Jan Braakman, 1819 de weduwe J.J. Domis, 1820-1823 de makelaar Abraham Justus Domis, ca. 1837-1839 de koopman Jean de Booij en rond 1845 de makelaar Bernard ten Broecke Hoekstra, geboren te Leeuven en gehuwd in 1842 met Maria Johanna van Tijen, die het pand in 1858 voor f 7.120,- koopt en er rond 1880 nog woont. Daarna is er rond 1885 de uitgeversfirma A. Roothaan & Bührmann gevestigd, 1890 de behanger J.P.Pogge J.F.zn (firma J.F.Pogge & Zoon), die naar Herengracht 254 verhuist. In 1895 wordt het pand voor f 11.000,- eigendom van de makelaar en huiseigenaar Fredrik Drees; deze verhuurt het: in 1898-1910 woont er de kapper J. Ritter van Herengracht 271, die later op Herengracht 228 voorkomt. In 1917 wordt dit huis samen met 262 door De Nederlandsche Lloyd voor f 40.190,- gekocht en in het hetzelfde jaar afgebroken.

(1) Bij Elias II, p. 868 wordt hij verward met zijn oom Hendrik Muilman Hendriksz [1684 – 26-12-1742] die burgemeester van Beverwijk is geweest.

bron: o.a. I.H. van Eeghen, G. Roosegaarde Bisschop, H.F. Wijnman. Vier eeuwen Herengracht, 1976.